Jak nauczyć dziecko samodzielnej zabawy?
Nauka samodzielnej zabawy to ważna umiejętność, która pomaga dziecku rozwijać wyobraźnię, kreatywność i samodzielność. Wbrew pozorom, nie jest to coś, co przychodzi od razu – dzieci muszą się tego nauczyć. Jak nauczyć dziecko bawić się samemu? Jak zachęcić dziecko do samodzielnej zabawy? Czy to jest trudne? Odpowiadamy!
Dlaczego dzieci mogą nie chcieć bawić się same?
Samodzielna zabawa dzieci to nic nadzwyczajnego, ale niektóre dzieci mogą mieć z nią pewne problemy. Poznaj powody, dla których najczęściej pociechy nie chcą bawić się same.
Dziecko potrzebuje obecności rodzica podczas zabawy
Nikt z nas nie jest stworzony do życia w samotności, a już tym bardziej dziecko, które przecież jest jeszcze małą istotą i potrzebuje kogoś, kto pokaże mu świat i sprawi, że poczuje się bezpiecznie. Rodziców można nazwać chodzącymi drogowskazami, które wskazują, co jest bezpieczne, dozwolone i ciekawe, a co niekoniecznie.
Rodzice często zauważają, że ich dzieci świetnie się bawią, ale tylko w ich towarzystwie. W otoczeniu dorosłego zabawa jest dużo fajniejsza, ale rozumiemy, że czasami może to być frustrujące – w końcu obowiązki domowe czekają.
Jednak miej na uwadze, że pociecha wcale nie chce zrobić Ci na złość i ciężko jej zrozumieć, że masz pewne dorosłe sprawy do załatwienia. To, że malec szuka Twojej obecności podczas zabawy, nie świadczy wcale o tym, że źle się zachowuje. To zupełnie naturalne i musisz to po prostu zaakceptować.
Może to być zależne od wieku i temperamentu
Podejmowanie samodzielnych aktywności bez udziału rodzica to nie taka pestka dla dziecka. Duże znaczenie może mieć tutaj wiek i temperament malca, dlatego też jest to kwestia mocno indywidualna. Młodsze dzieci mają mniej doświadczeń i często nie wiedzą, jak się bawić.
Dlatego niektóre maluchy czują też potrzebę, aby przy zabawie był opiekun, który będzie kierował zabawą i we wszystkim pomagał. Z wiekiem zauważysz, że malec będzie już coraz chętniej podchodził do samodzielnej i dłuższej zabawy, ponieważ będzie miał bardziej rozwiniętą wyobraźnię czy zdolność do samodzielnego tworzenia scenariuszy zabaw.
Dziecku trudniej dłużej skupić się na jednej aktywności
Ważne jest też to, że małym dzieciom trudniej dłużej skupić się na jednej aktywności. Taki “problem” może występować nawet do 7 roku życia. Wynika to z tego, że ich maleńkie ciała są wyposażone w specjalny “radar”, który skanuje otoczenie w poszukiwaniu atrakcyjniejszych bodźców. Oznacza to, że zupełnie normalne jest to, że brzdąc nudzi się zabawą już po kilku minutach. To standardowy etap rozwoju, chociaż rozumiemy, że może być nieco denerwujący.
W pokoju dziecka jest nadmiar zabawek
Opiekunowie małych dzieci często się dziwią: jak to jest, że maluch nie może samodzielnie się bawić, skoro ma tyle ciekawych zabawek w swoim pokoju? A no właśnie to one, a dokładniej ich ilość może być powodem. Nam może wydawać się, że duży wybór to same zalety, ale dla małej istoty może być przytłaczający.
Zresztą chyba każdy z nas zetknął się z dylematem podczas zakupów, a przyczyną mogła być właśnie zbyt duża ilość opcji. Jeśli więc podejrzewasz, że pociecha ma zwyczajnie zbyt dużo gadżetów, po prostu ogranicz ich liczbę i spraw, że malec będzie w stanie lepiej i skuteczniej zająć się jedną aktywnością.
Sprawdź też: Jak przygotować pokój dziecka według zasad Montessori?
Naucz dziecko bawić się samemu – porady
Samodzielna zabawa to nie tylko sposób na chwilę wytchnienia dla rodzica, ale przede wszystkim kluczowy element rozwoju dziecka. Twoje dziecko nie lubi samo się bawić i nie wiesz, jak to zmienić? Sprawdź nasze porady i spraw, że pociecha już niebawem będzie czerpać ogromną radość z samodzielnej zabawy.
Postaw na proste zabawki, które rozwijają wyobraźnię
Świecące, wydające dźwięki, czy wibrujące zabawki często wydają nam się najatrakcyjniejszym wyborem. Oczywiście mogą one zaciekawić malca, ale nie pozwalają na pełne wykorzystanie jego wyobraźni. Zamiast nich lepiej postawić na produkty, z których najmłodsi mogą korzystać na wiele sposobów. Dobrym wyborem mogą być proste przedmioty zachęcające do twórczej zabawy, np. akcesoria do zabawy w dom.
Szczególną uwagę warto zwrócić na drewnianą piekarnię z akcesoriami dostępną w NunuKids, która pozwala maluchowi naśladować dorosłych, tworząc własne scenariusze i role. Dziecko może udawać piekarza, sprzedawcę lub klienta, co rozwija jego kreatywność, umiejętności społeczne i daje mu poczucie satysfakcji z realizowania własnych pomysłów. Takie zabawki nie tylko inspirują do dłuższej zabawy, ale również pobudzają rozwój motoryczny, umiejętność planowania i rozwiązywania problemów.
Sprawdź też: 15 najlepszych zabawek Montessori dla dzieci
Wybierz zabawki odpowiednie do wieku
Niektórzy rodzice wciąż nie zwracają zbytnio uwagi na oznaczenia wiekowe znajdujące się na zabawkach. Często wybierają dla swoich dzieci zbyt skomplikowane produkty, którymi malec po prostu nie wie, jak się bawić. W takim przypadku nie masz co się dziwić, że malec będzie potrzebował Twojej pomocy. Podobnie to wygląda gdy w pokoju dziecięcym znajduje się zbyt wiele zabawek. Co jakiś czas przeglądaj je i zostawiaj jedynie te, którymi faktycznie interesuje się pociecha.
Przy okazji należy wspomnieć też o tym, że nie wszystkie zabawki są bezpieczne dla najmłodszych dzieci. Zwróć uwagę, czy gadżety Twojego malca są wolne od małych elementów i ostrych krawędzi. Takie części mogą być dużym zagrożeniem, dlatego jeśli znajdziesz takie przedmioty, usuń je i miej pewność, że Twoje dziecko będzie bawiło się nie tylko samodzielnie, ale i bezpiecznie. Oprócz tego zweryfikuj, czy zabawki są stabilne i wykonane z nieszkodliwych materiałów.
Idealnym przykładem bezpiecznej zabawki dla najmłodszych są drewniane klocki, które maluch może układać i budować rozmaite konstrukcje. Dobrym wyborem są też różne książeczki, pluszaki czy puzzle z dużymi elementami.
Sprawdź też: Jakie zabawki edukacyjne wybrać?
Buduj samodzielność przez rutynę
Rutyna jest bardzo ważna dla każdego dziecka. Niedbanie o nią nie jest dobre, ponieważ dzieci wtedy nie są w stanie przewidywać, a co za tym idzie: mogą mieć problemy z tym, aby poczuć się bezpiecznie. Jeśli zadbasz o jej wprowadzenie, łatwiej będzie Ci nauczyć dziecko bawić się samemu.
Jeśli więc dotychczas nie mieliście konkretnego planu dnia, przygotuj go jak najszybciej i znajdźcie w nim czas na samodzielną zabawę, np. po śniadaniu. Nikt nie mówi, że ma to być 1 czy 2 godziny – kilka minut na początek będzie wystarczające. Dzięki temu, że każdego dnia maluch będzie miał czas na samodzielną aktywność, szybciej się z nią oswoi.
Stwórz bezpieczną i ciekawą przestrzeń do zabawy
Jak nauczyć dziecko bawić się samemu? Równie ważna jest przestrzeń, w której dziecko się bawi. Powinna być bezpieczna, ale też sprzyjać ciekawości i kreatywności. Warto stworzyć kącik zabaw z dostępem do różnych przedmiotów, jak klocki, zabawki kreatywne czy książki, które będą inspiracją do samodzielnej aktywności. Taka przestrzeń powinna być miejscem, gdzie dziecko czuje się swobodnie i może realizować własne pomysły, bez obawy, że coś zniszczy lub zrobi sobie krzywdę.
Nie oczekuj zbyt wiele
Oczekujesz, że po przeczytaniu wszystkich naszych porad uda Ci się natychmiast przyzwyczaić swoje dziecko do dłuższej samodzielnej zabawy? Niestety musimy Cię rozczarować. Najprawdopodobniej to nie będzie takie proste! Nie możesz oczekiwać zbyt wiele. Jeśli dotąd Twoje dziecko nie bawiło się same, zacznij od wprowadzenia krótkich sesji, np. 5-10 minut każdego dnia. Gdy zauważysz, że malec jest gotowy, możesz je pomału wydłużać.
Ustal konkretne zasady
Jasne granice i zasady są kluczowe, aby dziecko nauczyło się samodzielnie spędzać czas na zabawie. Wyjaśnij maluchowi, że w określonym czasie ma się bawić samo, a Ty w tym czasie pomyjesz naczynia/rozwiesisz pranie/poczytasz książkę itp. Podkreśl, że gdy minie określony czas, dołączysz do niego. Taki podział czasowy pozwala dziecku na zrozumienie, że nie zawsze potrzebuje towarzystwa dorosłego, by czerpać radość z zabawy. Ważne jest, aby jasno określić, że są momenty na wspólną zabawę i momenty, kiedy każdy zajmuje się własnymi sprawami.
Ogranicz liczbę zabawek
Nadmiar zabawek może być dla dziecka przytłaczający. Warto rotować zabawki, czyli regularnie zmieniać te, które są dostępne w danym momencie. Dzięki temu zabawki, które „odpoczęły” w szafie, wrócą jako coś nowego i atrakcyjnego, a dziecko nie będzie czuło się przytłoczone ilością możliwości.
Sprawdź też: Drewniane zabawki edukacyjne – dlaczego warto?
Daj dziecku przestrzeń do własnych odkryć
Na pierwszy rzut oka nie ma nic złego w chwaleniu dziecka podczas samodzielnej zabawy. W końcu chcemy wspierać pociechę pochwałami, jednakże warto maksymalnie ograniczyć słowa typu „Ale piękny rysunek! Świetnie narysowałeś ten domek.”.
Dlaczego? Otóż gdy będą one padały zbyt często, maluch najprawdopodobniej zacznie się skupiać na zdobywaniu uwagi dorosłego niż na samej zabawie. Dziecko będzie wręcz pragnęło ciągłego potwierdzania, że świetnie mu idzie.
Jeśli już koniecznie musisz zaznaczyć swoją obecność i odezwać się, stosuj neutralne komentarze. Nie oceniaj, a zamiast tego powiedz: „Podoba mi się, jak dobierasz kolory”. Wówczas pokazujesz, że jesteś i nie przeszkadzasz dziecku w skupieniu się na danej aktywności i rozwijaniu wewnętrznej motywacji do samodzielnej zabawy.
Pokaż, że Ty również masz swoje zajęcia
Dzieci uczą się przez naśladowanie, więc jeśli widzą, że rodzic także ma momenty samodzielnej aktywności, chętniej podążą za jego przykładem. Warto więc pokazać dziecku, że czasami każdy potrzebuje czasu na własne zajęcia. Możesz powiedzieć maluchowi, że teraz musisz np. poczytać książkę, popracować przy laptopie, czy posprzątać kuchnię, ale później spędzicie wspólnie czas. Dziecko nauczy się, że samodzielna zabawa jest naturalną częścią dnia, zarówno dla dorosłych, jak i dla niego.
Sprawdź też: Zabawki do odgrywania ról
Pokazuj, że doceniasz malucha
Jak nauczyć dziecko bawić się samemu? Chwal dziecko za każdy przejaw samodzielnej zabawy. Po zakończonej zabawie powiedz, jak bardzo jesteś z niego dumna, że potrafiło tak długo zająć się samo sobą. W ten sposób zmotywujesz malca do dalszych prób i pomożesz mu zrozumieć, że samodzielna zabawa to coś, z czego może być dumny.
Naucz dziecko samodzielnej zabawy z naszymi wskazówkami
Nauka samodzielnej zabawy to ważny element rozwoju dziecka, który wspiera jego kreatywność, niezależność i umiejętności społeczne. Aby skutecznie zachęcić malucha do zabawy bez udziału rodzica, warto zacząć od prostych zabaw, wprowadzać rutynę oraz ograniczać liczbę dostępnych zabawek, by nie przytłaczać dziecka nadmiarem opcji. Ważne jest, by dać dziecku przestrzeń do własnych odkryć i nie przytłaczać go nadmiernym komplementowaniem, co pozwala maluchowi rozwijać wewnętrzną motywację. Doceniaj też każdy krok w kierunku samodzielności – z czasem to wszystko przyniesie widoczne efekty.
